2011 yılında başlayan ve halen devam eden Suriye iç savaşından sonra can ve mal güvenlikleri ortadan kalkarak ülkemize sığınan Suriye vatandaşlarının göç hareketi halen devam etmektedir.

2011 yılında başlayan ve halen devam eden Suriye iç savaşından sonra can ve mal güvenlikleri ortadan kalkarak ülkemize sığınan Suriye vatandaşlarının göç hareketi halen devam etmektedir. Bu insanların sayıları konusunda basında çelişkili rakamlar dolaşmakla birlikte İçişleri Bakanlığının açıkladığı verilere göre yaklaşık 3 milyon 614 bin civarındadır. Bu göçmenlerin de yaklaşık % 46’sı 0-18 yaş aralığındadır. Ancak bu yaş aralığındaki çocukların sadece 1 milyonu okullaşmış durumdadır.

Geçici konuma altındaki çocukların eğitimde yaşadığı sorunlara ilişkin sınıfında göçmen öğrenci bulunan sınıf öğretmenleriyle yapılan bir çalışmada bu çocukların akademik, sosyal, kültürel, dilsel ve ekonomik olmak üzere beş ayrı temanın ortaya çıktığı görülmüştür. Bu anlamda;

Akademik bakımdan; öğrencilerin okuduklarını anlayamamaları ve ara sınıflara kaydı yaptırılan mülteci öğrencilerin okuma-yazma bilmemeleri akademik sorunların başında yer almaktadır.

Sosyal bakımdan; göçmen öğrencilerin diğer öğrencilerle uyum sağlayamamaları ve kaynaşamamaları önemli bir sorun olarak görülmektedir.

Kültürel bakımdan; ailelerin çocuğun eğitim sürecine uzak kalması sorun teşkil etmektedir.

Dilsel açıdan; öğretmenlerin gerek göçmen öğrencilerle, gerekse aileleriyle yeterli iletişim kuramamaları öne çıkan bir sorun olarak görülmektedir.

Ekonomik bağlamda; göçmen öğrencilerin ekonomik olarak dezavantajlı olmalarından kaynaklı sorunlara temas edilmiştir.

Bu noktada öğretmenlerin görüşlerine göre göçmen öğrencilerle yaşanan sorunların eğitim-öğretim sürecine en önemli yansıması eğitimin niteliğinde düşüş biçiminde gerçekleşmektedir. Buna göre öğretmenler, göçmen öğrencilerle yaşanan sorunların akademik başarıyı düşürdüğünü ve göçmen öğrencilere daha fazla zaman ayırmak durumunda kalan öğretmenlerin diğer öğrencilere aynı zamanı ayıramadıklarını ifade etmektedir.

Araştırma sonuçlarına göre göçmen öğrencilerle yaşanan sorunların çözümünde en önemli aktör öğretmen olarak ortaya çıkmaktadır. göçmen öğrencilere daha nitelikli bir öğretimin sunulabilmesi için bu öğrencilerin yaşlarına ve akademik seviyelerine uygun sınıflara yönlendirilmeleri, öğretim sürecine dâhil olmadan bir dil eğitimine tabii tutulmaları ve Türk dilinde okuyup yazmayı öğrenmeleri gerektiği ortaya konmuştur.

Araştırma sonuçlarına dayalı olarak sınıfında göçmen öğrenci bulunan öğretmenlere destek olmak amacıyla özellikle okul rehberlik servisinin etkin biçiminde çalışması ve tüm öğretmen ve yöneticilerin sürece katkı sağlamaları gerektiği söylenebilir. Bununla birlikte göçmen öğrencilerin dil sorunlarının çözümü için önlem alınması gerektiği, bu doğrultuda özellikle halk eğitim merkezlerinin etkin bir rol üstlenmesi gerektiği ifade edilebilir. Göçmen öğrenci sorununu etkin bir biçimde çözmek ve bu öğrencilerin okul kültürüne uyumlarına sağlamak amacıyla okul-aile birliklerinin düzenleyeceği etkinliklerin de önemli olduğu söylenebilir.

Kaynaklar

Ali Çağatay KILINÇ. Tugay ÜNVER. Mülteci Öğrencilerle Çalışan Sınıf Öğretmenlerinin Deneyimlerinin İncelenmesi

Abdullah DAMAR | 18.09.2023