Disiplin hukuku, memurlar ve diğer kamu örevlilerinin mevzuata, çalışma düzenine ve hizmetin gereklerine aykırı eylemlerine karşı düzenlenen idari yaptırımları içeren bir disiplindir.

Disiplin hukuku, memurlar ve diğer kamu görevlilerinin mevzuata, çalışma düzenine ve hizmetin gereklerine aykırı eylemlerine karşı düzenlenen idari yaptırımları içeren bir disiplindir. İdare, disiplin hukukunu uygularken ‘Kamu yararı’nı esas alır. Kamu yararı kavramı, toplum içindeki önlenemez yarar çatışmalarında, çoğunluğun azınlığa, sayıca çok olan grubun çıkarlarının sayıca az olan kişilerin çıkarlarına üstün tutulmasını ifade eder. Bu anlamda kamu yararı iki unsurdan oluşur. Bunlar, düzen ve adalettir. Bu anlamda idare, disiplin  soruşturmalarını yürütülürken, kamu düzeni ve adaleti sağlamakla yükümlüdür.

Disiplin soruşturmasına başlanabilmesi için disiplin cezasını gerektiren fiil ve hallerin bir şekilde öğrenilmesi gerekir. Bu çerçevede disiplin amirleri bu fiil ve halleri, -Bizzat,

-Basında çıkan bir haber yoluyla,

-Yapılan çeşitli teftiş ve denetimler sırasında,

-Şikâyet veya ihbar üzerine, öğrenebilir.

Bu şekillerden biriyle disiplin soruşturmasına konu olabilecek fiil ve hal öğrenildikten sonra gerçekten bu fiil ve hallerin işlenip işlenmediği hususunun ortaya konulması gerekir. Bu da her zaman usulüne uygun bir disiplin soruşturmasının başlatılması, yürütülmesi ve sonuçlandırılmasıyla mümkündür. Görüldüğü gibi disiplin suçları sadece şikâyete bağlı suçlar değildir. Şikâyetçinin şikâyetini geri alması ceza hukuku ve idare hukukunda farklı farklı ele alınmıştır. Bu konu ceza hukukunda TCK 73/4 maddesinde düzenlenmiştir ve şu şekildedir ; “Şikâyetten vazgeçme, ceza davası neticesinde verilen hüküm kesinleşinceye kadar mümkündür. Müşteki, şikâyetten vazgeçme hakkını dilerse istinaf mahkemesi veya Yargıtay temyiz incelemesi aşamalarında da kullanabilir. Ancak, ceza davasında verilen hüküm kesinleştikten sonra şikâyetten vazgeçme başvurusu hiçbir hukuki sonuç doğurmaz. Kesinleşen hüküm infaz edilir. Ceza davalarında şikâyetçi şikâyetinden vazgeçerse dava düşer. Ancak disiplin suçlarında şikâyet, disiplin soruşturmasına başlama talebi olarak değil, “ihbar” olarak kabul edilir ve bunun doğal sonucu olarak da geri alınması mümkün değildir. Dolayısıyla şikâyetten vazgeçme müessesesi disiplin soruşturmalarında ve kararlarında uygulanmaz. Bu konuda birçok Danıştay içtihadı mevcuttur. Bu nedenle, disiplin soruşturmalarında şikâyetçi şikâyetini geri alsa bile disiplin soruşturması sürdürülerek, dosya tekâmüle erdirilir.

Abdullah DAMAR | 30.01.2023