Merhaba değerli okuyucularım! Bilindiği üzere bu hafta yükseköğretim kurumları seçme ve yerleştirme sınavı sonuçları açıklandı. Bu haftaki yazımızda engelli adayların bu sınavlarda yaşadığı dezavantajları ele almaya çalışacağız.

Merhaba değerli okuyucularım! Bilindiği üzere bu hafta yükseköğretim kurumları seçme ve yerleştirme sınavı sonuçları açıklandı. Bu haftaki yazımızda engelli adayların bu sınavlarda yaşadığı dezavantajları ele almaya çalışacağız.

Sınav maratonu her öğrenci için oldukça stresli ve zorlu bir süreçtir ancak engelli bireyler için bu süreç çok daha karmaşık ve zorludur. Özellikle görme engelli adaylar, sınav esnasında büyük zorluklarla karşılaşmaktadır. Sınav sorularını kendilerine okumakla görevli okuyucuların her zaman yeterli donanıma ve sınav okuma tekniklerine sahip olmaması, adayların anlamada ve dikkatlerini toplamada ciddi sıkıntılar yaşamasına neden olmaktadır. Bazı okuyucuların, soruları gerektiği gibi vurgu yaparak okuyamaması ya da seçenekleri karıştırması, görme engelli adayın yanlış anlamasına ve dolayısıyla yanlış cevap vermesine yol açabilmektedir. Ayrıca sınav sırasında bir başkasından gelen sese yoğunlaşmak zorunda kalmak, kişinin dikkatini dağıtabilir ve zihinsel yorgunluğu artırabilir.

Görme engelli adaylar için bir diğer önemli sorun da sınav süresiyle ilgilidir. Soruların sesli şekilde okunması ve zihinde tasarlanarak çözülmesi, zaman kaybına neden olmakta ve adayın süreyi verimli kullanmasını engellemektedir. Bu da başarı oranını doğrudan etkilemektedir.

Sadece görme engelli bireyler değil, diğer engel gruplarındaki adaylar da sınav sürecinde birçok zorlukla karşı karşıya kalmaktadır. Örneğin ortopedik engelli adaylar, sınav binalarının fiziksel erişilebilirliğine dair ciddi sıkıntılar yaşayabilmektedir. Sınav merkezi olarak belirlenen binaların birçoğunda asansör bulunmaması, rampaların yetersizliği veya hiç olmaması gibi nedenlerle adaylar sınav salonlarına ulaşmakta güçlük çekmektedir. Bu durum sınav öncesi adayın fiziksel olarak yorgun düşmesine ve sınava konsantre olamamasına yol açabilir.

İşitme engelli bireyler için de sınavın dilsel boyutu bir sorun teşkil etmektedir. Özellikle paragraf ve anlam ilişkisi gerektiren sorularda, soyut kavramların yorumlanması ve uzun metinlerin anlaşılması ciddi bir zorluk doğurabilir. Bu durumda sınav adil olmaktan uzaklaşmakta ve adaylar arasındaki fırsat eşitliği bozulmaktadır.

Tüm bu sorunların çözümü için sınav sisteminde engelli bireylerin ihtiyaçlarına özel düzenlemelerin daha titizlikle yapılması gerekmektedir. Nitelikli okuyucu eğitimi, erişilebilir sınav materyalleri, fiziksel erişim kolaylıkları ve bireysel ihtiyaçlara göre uyarlanmış sınav koşulları, engelli adayların da diğer adaylar gibi eşit koşullarda sınava girmesini sağlayacaktır.

Engelsiz bir sınav sistemi dileğiyle.


Mehmet YILDIRIM | 21.07.2025