Ulusal Kurtuluş Savaşı'nı zafere ulaştıran Meclis, bu oylamayla birlikte Türkiye Cumhuriyeti’ni resmen ilan etti. Cumhuriyetin ilanı, Türk halkının kendi geleceğini belirleme iradesini ortaya koyan ve modern bir devlet yapısına geçişi simgeleyen büyük bir dönüm noktası oldu.

Cumhuriyetin ilanı ile birlikte 1921 Anayasası’na eklenen “Egemenlik, kayıtsız şartsız milletindir. Türkiye Devleti’nin hükümet şekli cumhuriyettir” ifadesi, yeni Türk devletinin temel ilkelerini oluşturdu. Lozan Antlaşması'nın onay sürecinde Türkiye'nin yönetim şeklinin belirginleşmesi beklenirken, Meclis'te yaşanan yönetim krizini çözmek için 28 Ekim 1923 akşamı Mustafa Kemal Paşa, yakın çalışma arkadaşlarına "Yarın cumhuriyeti ilan edeceğiz" diyerek bu köklü değişikliği duyurdu. Gece boyunca İsmet İnönü ile birlikte 1921 Anayasası'nda gerekli değişiklikleri içeren tasarıyı hazırladı.

29 Ekim 1923 Pazartesi günü saat 18.00’de Meclis’te yapılan oturumda anayasa değişikliği önerisi kabul edildi ve cumhuriyetin ilanı tüm milletvekillerinin oybirliğiyle gerçekleşti. “Yaşasın Cumhuriyet” sloganları ve alkışlarla karşılanan bu yeni yönetim biçimi, Türkiye’yi çağdaş medeniyetler seviyesine ulaştırmayı amaçlıyordu. Cumhuriyet’in ilanının ardından, gizli oylamayla Mustafa Kemal Paşa Cumhurbaşkanı seçildi. Bu karar, Türkiye'nin demokrasi ve ulusal egemenlik yolunda attığı en büyük adım olarak tarihe geçti.

Aradan geçen 101 yılda, Türkiye Cumhuriyeti'nin temel değerleri olan bağımsızlık, çağdaşlaşma ve halk egemenliği ilkesine sıkı sıkıya bağlı kalınarak Cumhuriyet'in ilkeleri yaşatıldı. Bugün Türkiye, cumhuriyetin 101. yılını coşkuyla kutlayarak bu önemli günü anıyor. Başta Gazi Mustafa Kemal Atatürk ve silah arkadaşları olmak üzere Cumhuriyet’i kuran tüm kahramanları minnetle anıyor, 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı'nı yürekten kutluyoruz.

Cumhuriyet’in ışığında, nice yıllara!