Gaziantep Büyükşehir Belediyesi, tarımsal üretimde yerli ve milli kaynakların korunması amacıyla başlattığı “Ata Tohumları Kadın Çiftçilerin Elinde Yeniden Yeşeriyor” projesiyle, tohumda dışa bağımlılığı azaltmayı ve Türkiye’nin tohum alanındaki uluslararası rekabet gücünü artırmayı hedefliyor.
GAP Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü iş birliğiyle yürütülen proje kapsamında, Büyükşehir Belediyesi Sürdürülebilir Tarım ve Kırsal Kalkınma Daire Başkanlığı bünyesindeki **Tarım Okulu’nda Yerel Tohum Gen Bankası** oluşturuldu. Burada, Güneydoğu Anadolu bölgesindeki 9 ilden toplanan **97 çeşit ticari öneme sahip ata tohumu** muhafaza altına alındı.
KAYBOLMAYA YÜZ TUTMUŞ TOHUMLAR ÇİFTÇİLERLE YENİDEN ÜRETİLİYOR
Toplanan tohumlar, bölgede faaliyet gösteren kadın üreticilerin eliyle çoğaltılarak yeniden üretime kazandırılıyor. Proje; yerel çeşitlerin toplanması, verim potansiyeli yüksek olanların tescillenmesi, ıslah çalışmalarında kullanılması ve popülasyon özellikleri bozulmadan çiftçiye geri ulaştırılmasını kapsıyor.
Ata tohumlarının %90’ının tescilsiz ürün olduğuna dikkat çeken yetkililer, GAP Bölge Kalkınma İdaresi ile birlikte tescil çalışmalarının sürdüğünü belirtiyor. Bu sayede, hastalıklara dayanıklı, kaliteli ve yüksek verimli yeni çeşitlerin geliştirilmesi hedefleniyor.
YILMAZ: “ATA TOHUMLARI, GELECEK NESİLLER İÇİN GÜVENCEMİZ”
Büyükşehir Belediyesi Kırsal Kalkınma ve Tarımsal Hizmetler Şube Müdürü Yusuf Yılmaz, 2024 yılında başlanan projede önemli yol kat ettiklerini belirterek şunları söyledi:
“Güneydoğu’daki 9 ilde ata tohumlarını gen bankamızda topluyoruz. Şu an 97 çeşit tohumumuz var ve bunları 3 farklı lokasyonda çoğaltıyoruz. Tohumları vakumlu özel paketlerde saklıyor, ardından çiftçilerimize dağıtıyoruz. ‘Al, üret, getir’ modeliyle çiftçilerden geri aldığımız tohumları başka üreticilere ulaştırıyoruz. Amacımız, bölgemizde kaybolmaya yüz tutmuş ata tohumlarının sürekliliğini sağlamak.”
ATA TOHUMU NEDEN ÖNEMLİ?
Ata tohumları, yüzlerce yıllık tarımsal mirasın günümüze ulaşan en değerli parçaları olarak kabul ediliyor. Genetik çeşitlilik sağlayan bu tohumlar, iklim değişikliğine ve hastalıklara karşı daha dayanıklı yapılarıyla sürdürülebilir tarımın temelini oluşturuyor. Ayrıca, kimyasal gübre ve ilaç ihtiyacını azaltarak hem çevreyi koruyor hem de sağlıklı gıdaya erişimi destekliyor.
Bu proje ile Gaziantep, sadece yerel üretimi desteklemekle kalmıyor; aynı zamanda gelecek nesillere güvenilir, sağlıklı ve kendi öz tohumlarını miras bırakmayı amaçlıyor.