Ancak bu krizin yükü patronlar ve işçiler arasında eşit dağılmıyor. Patronlar, kârlarını artırmak için işçileri daha düşük ücretlerle çalışmaya zorlarken, devlet teşviklerinden faydalanmaya ve üretimi Mısır gibi ucuz işgücü ülkelerine kaydırmaya devam ediyor.

Patronların İddiaları ve Gerçekler

"Üretim Düşüyor, İstihdam Azalıyor" İddiası:

Patronlar, tekstil sektörünün Mısır'a kaydığını ve Türkiye'deki maliyetlerin yüksek olduğunu savunuyor.

Gerçek: Doğu ve Güneydoğu Anadolu'daki 8 ilde (Gaziantep, Şanlıurfa, Mardin, Batman, Van, Malatya, Adıyaman, Kahramanmaraş) 2025 Haziran itibarıyla ihracat %11 artarak 1,36 milyar dolara ulaştı. İşçi sayısı düşerken üretim ve kârlar arttı.

"Asgari Ücret Rekabeti Engelliyor" İddiası:

Patronlar, Türkiye'de asgari ücretin yıllık 9.000 dolar maliyetle "rekabet edilemez" olduğunu iddia ediyor.

Gerçek: Net asgari ücret 550 dolar seviyesinde ve enflasyonla eriyor. Bölgede kayıt dışı çalışma, çocuk işçilik ve ücret gaspı yaygın.

"İşçi Bulamıyoruz" İddiası:

Türkiye İhracatçılar Meclisi, "Anadolu'da çalışacak işçi yok" diyor.

Gerçek: Şanlıurfa'da 33 kişilik temizlik personeli alımına 71.838, Van'da 23 kişilik kadroya 41.300, Adıyaman'da 20 kişi için 28.000 başvuru yapıldı.

İşçilerin Yaşadıkları: Sömürü ve Hak Gaspları

Kitlesel İşten Çıkarmalar: Son 1 yılda on binlerce işçi, tazminatsız veya "ahlaksız kodlarla" (haksız gerekçelerle) işten atıldı.

Ücretsiz İzin ve Ücret Gaspı: Fabrikalarda işçiler haftanın yarısında çalıştırılıp ücretleri kesiliyor. Maaş kartlarına patronlar el koyuyor.

Sendikasızlaştırma: Patron yanlısı sendikalar (Öz İplik-İş, TEKSİF) işçilerin hak arayışını engelliyor.

Patronların Çifte Standardı: Teşvikler ve Mısır'a Kaçan Sermaye

Devlet Teşvikleri: 2019-2023 arasında bölgedeki tekstil şirketlerine 400 kez teşvik verildi (arazi, sigorta primi, vergi indirimi).

Mısır'a Yatırım: 200'den fazla Türk şirketi Mısır'da fabrika açtı. Mısır'da ortalama ücret 200 dolar iken, patronlar bu durumu Türkiye'deki işçileri baskılamak için kullanıyor.

İşçilerin Talepleri

Tazminat Güvencesi: İşten atılan işçilerin kıdem tazminatı aynı gün ödensin.

İşsizlik Fonunun İşçilere Aktarılması: Fon, patronlara değil işsizlere destek olarak kullanılsın.

Sendikal Örgütlenme Önündeki Engeller Kalkmalı: Grev hakkı ve sendika seçme özgürlüğü tanınsın.

Ahlaksız Kodlar Kaldırılsın: Haksız işten atmalar yasaklansın.

Sonuç: Krizin Bedeli İşçilere Ödetiliyor

Tekstil sektöründe kriz, patronlar için yeni kâr alanları yaratırken, işçiler için açlık, işsizlik ve kölelik koşulları anlamına geliyor. Çözüm, işçilerin örgütlü mücadelesi ve haklarını savunmasından geçiyor.

Not: Bu rapor,Birteksen Sendikası tarafından  8 ilde yüzlerce işçiyle yapılan görüşmeler, resmi veriler ve akademik katkılarla hazırlanmıştır.