Türkiye'nin göç alan bir ülke olarak Suriye iç savaşından sonra büyük bir "Suriyeliler diasporası" oluştuğunu belirten Sosyolog Prof. Dr. Özkan Yıldız, bu durumun toplumsal ve siyasal sonuçlarını değerlendirdi. Yıldız, göçmenlerin entegrasyonu ve kalıcı uyum politikaları konusunda geç kalındığını vurguladı.
Göçün Tarihçesi ve Bugünkü Durum
Cumhuriyet tarihinden bu yana Türkiye’nin göç alan bir ülke olduğunu hatırlatan Yıldız, Balkanlardan başlayarak Kafkasya, İran, Irak ve Bulgaristan gibi farklı bölgelerden göç aldığını belirtti. Ancak, son büyük göç dalgasının Suriye iç savaşıyla başladığını ifade eden Yıldız, Türkiye’de şu an yaklaşık 3,5 milyon Suriyeli sığınmacının bulunduğunu söyledi. Yıldız, bu göçmenlerin büyük illere ve tüm Türkiye’ye dağıldığını, bu durumun resmi göç politikalarıyla çelişen karmaşık durumlar yarattığını dile getirdi.
Suriye Göçünün Diğerlerinden Farkı
Yıldız, Suriye’den gelen göçün diğerlerinden farklı olarak çok boyutlu, çok aktörlü ve küresel bir krize dönüştüğünü belirtti. Türkiye'nin "açık kapı" politikasıyla sınır illerinde çadır ve konteyner kentler kurduğunu ancak göçmen dalgasının devam etmesiyle bu modelin sürdürülemediğini ifade etti. Bu durumun ülke genelinde karmaşık ve içinden çıkılmaz durumlara yol açtığını söyledi.
Siyasal ve Toplumsal Sonuçlar
Yıldız, sığınmacı meselesinin siyasi arenada önyargı, nefret, ayrımcılık ve dışlama boyutlarıyla ele alındığını ve siyasi istismar malzemesi olarak kullanıldığını ifade etti. Suriyeli sığınmacıların entegrasyonu çalışmalarının ikircikli bir konu olduğunu ve kalıcı uyum politikalarının toplumda tedirginlik yarattığını belirtti. Türkiye'de büyük bir Suriyeliler diasporasının oluştuğunu söyleyen Yıldız, bu durumun sosyolojik, ekonomik ve demografik değişimlere yol açtığını ifade etti.
Gelecek ve Uyum Politikaları
Yıldız, Suriyeli sığınmacıların Türkiye'de eğitim, çalışma ve sosyal entegrasyon sorunları yaşadığını belirtti. Çocukların eğitim durumlarının parlak olmadığını ve yüksek doğurganlık oranlarının Türkiye'nin demografik yapısını değiştirebileceğini vurguladı. Sosyal uyum politikalarının geliştirilmesinin kaçınılmaz olduğunu söyleyen Yıldız, merkezi ve yerel yönetimlerin işbirliği içinde çalışmasının önemine dikkat çekti. Göçmen meselesinin yerel seçim sonuçlarına da yansıdığını belirten Yıldız, sığınmacı nüfusun yüksek olduğu şehirlerde muhalefet partilerinin seçim başarısında bu durumun etkili olduğunu ifade etti.
Çözüm Önerileri
Yıldız, Suriyeli sığınmacıların geri dönüşünün çözüm modalitesinin ortaya konulması gerektiğini ve Suriye rejimi ile diplomatik diyaloğun başlatılmasının ilk adım olduğunu belirtti. BM normlarına bağlı kalarak siyasi ilişkilerin olgunlaştırılması gerektiğini ve dönüşlerin bu çerçevede hızlandırılmasının önemini vurguladı.
Bu kapsamlı değerlendirme, Türkiye'de göç meselesinin tarihsel, toplumsal ve siyasal boyutlarını ortaya koyarken, kalıcı uyum politikalarının önemine dikkat çekiyor ve çözüm önerileri sunuyor.
9koy.org/Murat GÜREŞ