Türkiye'de mazot, gübre, ilaç, tohum ve yem gibi tarımsal girdilerin ithalata dayalı olması, dövizdeki artışa bağlı olarak fiyatların sürekli yükselmesine neden oluyor. Sağlıklı beslenmenin vazgeçilmez unsurları olan sebze ve meyve fiyatlarındaki artış, tüketicilerin cebini yakıyor.
İstanbul Hal Müdürlüğü'nün 19 Temmuz 2023 tarihli verilerine göre, son bir yılda armutun fiyatı yüzde 525, limonun fiyatı yüzde 289 ve fasulyenin fiyatı yüzde 260 oranında arttı. Bu artışlar, geçim sıkıntısını daha da derinleştiriyor. Haziran ayında genel gıda enflasyonu aylık yüzde 1.78, yıllık yüzde 68.2 oranında yükseldi. Asgari ücrete ara zam yapılmaması bu sorunu daha da büyütüyor.
Sebze ve meyvenin üreticiden tüketiciye ulaşana kadar altı defa el değiştirdiğini belirten Cumhuriyet'ten Şehriban Kıraç, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Hal Müdürlüğü'nün verilerine göre fiyat artışlarını şöyle aktarıyor:
- Armut: %525 artışla 50 TL/kg
- Limon: %289 artışla 70 TL/kg
- Taze fasulye: %260 artışla 90 TL/kg
- Avokado: %150 artışla 50 TL/tane
- Karpuz: %150 artışla 20 TL/kg
- Kiraz: %114 artışla 150 TL/kg
- Sarımsak: %131 artışla 150 TL/kg
- Enginar: %525 artışla 50 TL/kg
Papaz eriği 60 TL’den 80 TL’ye, elma 20 TL’den 25 TL’ye, kayısı 35 TL’den 60 TL’ye, vişne 25 TL’den 60 TL’ye yükseldi. Maydanozun demeti 4 TL’den 10 TL’ye, sivri biberin kilosu 23 TL’den 45 TL’ye, domatesin kilosu 25 TL’den 35 TL’ye çıktı. Sadece patatesin fiyatı 20 TL’den 15 TL’ye düşerken, soğanın fiyatı sabit kaldı.
Tarımsal girdi fiyat endeksi, TÜİK verilerine göre mayıs ayında yüzde 53.1 arttı, enerji grubundaki artış yüzde 75.4 oldu. Haziran ayında Devlet Su İşleri Sulama Birlikleri su bedeline yüzde 60-400 zam yaptı, sulamada kullanılan elektrik fiyatları ise yüzde 30 arttı. Uzmanlar, üretim maliyeti yükselen bir ürünün raflara düşük fiyatla gitmesinin mümkün olmadığını belirtiyor. Gıda fiyatlarının artmaya devam etmesi bekleniyor.
