Şehir, açlık ve yokluk gibi ağır şartlara rağmen tam iki yıl boyunca sürdürdüğü destansı direnişiyle tarihe altın harflerle adını yazdırdı.

Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ün, “Türküm diyen her şehir, her kasaba ve en küçük Türk köyü, Gaziantepliler'i kahramanlık örneği olarak alabilir” sözleriyle onurlandırdığı bu büyük mücadele, kentte düzenlenen çeşitli etkinliklerle anılıyor.

İşgalin Başlangıcı ve Direnişin Adımları
Millî Mücadele döneminde hem stratejik hem de ekonomik açıdan büyük önem taşıyan Antep, Mondros Mütarekesi’nin ardından ilk olarak 17 Aralık 1918’de İngiliz kuvvetlerince işgal edildi. İngilizlerin bölgeye getirdiği Ermeni gruplar, sonrasında yaşanacak gerilimlerin de hazırlayıcısı oldu. Yaklaşık on ay süren bu işgal, silahlı çatışmalara sahne olmasa da şehrin gelecekteki kaderini etkileyecek bir dönemi başlattı.

25 Ekim 1919’da İngilizlerin yerini Fransız birlikleri aldı. Fransız işgali, beraberinde artan Ermeni taşkınlıklarını getirdi. Direnişin ilk kıvılcımı, 12 Ocak 1920'de Fransız ve Ermeni kuvvetlerinin Araptar Köyü'ndeki olayları sonrasında Antep-Maraş yolunda çatışmalarla şehir dışında başladı. Karayılan ve Boyno oğlu Memik Ağa çeteleri bu ilk çarpışmalarda önemli bir rol oynadı.

Şehrin İçinde ve Dışında Bir Varoluş Mücadelesi
Direnişin sembol isimlerinden Şahin Bey, 1920 yılının Şubat ve Mart aylarında Kilis-Antep yolu üzerindeki başarılı operasyonlarla Fransız kuvvetlerini ciddi şekilde yıprattı. Onun şehadetinin ardından direniş, 1 Nisan 1920 itibarıyla şehrin sokaklarına taşındı. Kılıç Ali ve Özdemir Bey gibi komutanların önderliğinde örgütlenen şehir içi savunma, tarihe geçecek bir savunma harbine dönüştü.

Maraş ve Urfa’da kaybeden Fransızlar, tüm güçlerini Antep’e yönelterek şehri haftalarca kuşatma altında tuttu. Yaklaşık on bir ay boyunca kendi sınırlı imkânlarıyla direnen Antep, ağır açlık koşullarına daha fazla dayanamayarak 9 Şubat 1921’de teslim oldu.

Nihai Zafer ve Özgürlüğe Kavuşma
Ancak mücadele sona ermemişti. 20 Ekim 1921’de imzalanan Ankara Antlaşması ile Türkiye-Suriye sınırının çizilmesinin ardından, Fransız askerleri nihayet 25 Aralık 1921’de şehri tamamen terk etti. Böylece, İngiliz işgaliyle başlayan ve Fransız işgaliyle devam eden üç yıllık esaret dönemi, Gaziantep’in özgürlüğüne kavuşmasıyla son buldu.

Bugün Gaziantep, sadece bir kurtuluşun değil, milletin bağımsızlık iradesinin ve fedakârlığın simgesi olarak bu anlamlı günü gururla kutluyor.