TÜRK–İŞ Genel Başkanı Ergün Atalay ve HAK–İŞ Genel Başkanı Mahmut Arslan, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda kabul edilen vergi paketiyle ilgili ortak bir açıklama yaptı.
İki konfederasyon, ücretlerden alınan verginin azaltılmasını, ilk vergi dilimi matrahının yıllık asgari ücrete çıkarılmasını, ilk vergi dilimi oranının %10'a indirilmesini, vergi alınırken çalışanların ailesinin de göz önüne alınmasını ve temel tüketim maddelerinden alınan KDV'nin sıfırlanmasını talep etti.
Açıklamada, tüm dünyada yaşanan savaşların, yoksulluğun ve açlığın temelinde küresel düzeyde gelir eşitsizliğinin olduğu vurgulandı. Türkiye’nin gelir eşitsizliği bakımından dünyada Meksika, Şili ve Kosta Rika’dan sonra dördüncü sırada yer aldığı belirtildi.
Gelir eşitsizliğini dengelemek için adil bir vergi sistemi ve bütüncül sosyal politikalar gerektiğini belirten açıklamada şu ifadelere yer verildi: “Ücret üzerindeki vergi yükünün, vergi oranlarında ve vergi dilimlerindeki düzeltmelerle servet ve mali servetler üzerine aktarılmasını, vergilendirme politikalarında aile yükümlülüklerinin dikkate alınarak vergi matrahlarının ve vergi oranlarının belirlenmesinin daha adil bir yöntem olacağına inanıyoruz.”
9 Temmuz 2024 tarihinde yapılan "insan onuruna yaraşır bir yaşam talep ediyoruz" başlıklı ortak açıklamada, emek kesiminin en acil taleplerini kamuoyu ile paylaştıklarını hatırlatan konfederasyonlar, TBMM’ye sunulan yeni vergi kanun teklifinde bu taleplerin yer almadığını belirtti.
Vergi Kanun Teklifine İlişkin Görüşler:
Vergi Dilimlerinde Adalet Sağlanmalıdır:
“Mevcut vergi tarifesi ve artan oranlar çalışanları mağdur etmektedir. 2002 yılında gelir vergisi tarifesinin ilk basamağı asgari ücretin 17 katıyken, günümüzde bu oran 5,5 katına gerilemiştir. Birçok işçi yılın ilk aylarında ikinci vergi dilimine girmekte ve fazladan vergi ödemektedir.”
Asgari Ücret Vergisi İstisnası, Vergi Matrahına Dahil Edilmemelidir:
“2022 yılında asgari ücret gelir ve damga vergisi istisnası getirilmiş ancak bu tutar gelir vergisi matrahına dahil edilmiştir. Bu durum beklenen vergi yükünün azalması sonucunu yaratmamıştır. Asgari ücret istisnası vergiden değil, matrahtan indirim yöntemiyle uygulanmalıdır.”
İlk Vergi Dilimi %10'dan Başlamalıdır:
“Vergi matrahı, ücretli çalışanların lehine farklılaşmalı ve asgari ücret sonrası ilk vergi basamağı için uygulanacak oran %10 olmalıdır.”
Temel Tüketim Mallarından Alınan KDV Sıfırlanmalı:
“Çalışanlar, hem doğrudan vergiler hem de dolaylı vergiler yoluyla çifte vergilendirmeye tabi tutulmaktadır. Temel ve zorunlu harcamalar (eğitim, sağlık, kira, ulaşım vb.) gelir vergisinden istisna tutulmalıdır. Doğalgaz, elektrik, su, ulaşım ve iletişim hizmetleri tüketiminden alınan KDV oranı %1’e düşürülmeli, temel tüketim mallarından alınan KDV ise sıfırlanmalıdır.”
İşçi SGK Prim Kesintilerinin Yüzde 5’i Bütçeden Karşılanmalıdır:
“İşverenin ödemiş olduğu sosyal güvenlik primi düşürülmüş ve bu gelir kaybı Hazine tarafından karşılanmıştır. Ancak işçilerin sosyal güvenlik priminde bir indirim yapılmamıştır. İşverenlere sağlanan sosyal güvenlik prim desteğinin benzeri işçilere de verilmelidir. İşçi SGK prim payının 5 puanı bütçeden karşılanarak, işçilerin milli gelirden hak ettikleri payı almaları sağlanmalıdır.”