Kapadokya'da yapımı devam eden yeni yolun peri bacalarını ve Göreme Açıkhava Müzesi'ndeki tarihi manastırı tehdit ettiğini söyleyen uzmanlar "Burada bir vandalizm yaşanıyor" diyerek tepki gösterdiler.

Nevşehir'deki UNESCO Dünya Kültür Mirası listesinde bulunan Kapadokya’da, 1. derece arkeolojik ve doğal sit alanında çalışmaları süren yeni yola yönelik tartışmalar devam ediyor. Uzmanlar yapımı büyük ölçüde tamamlanan 2,2 km uzunluğundaki yolun, Göreme Açıkhava Müzesi sınırlarının içindeki Tokalı Kilisesi ve peri bacalarını tehdit ettiğine dikkat çekiyorlar.

'MANASTIR VE KAYA OYMALARI KORUNMALI'

Evrensel'den Özer Akdemir'in haberine göre yolun geldiği noktanın tam önünde bulunan manastır yemekhanesi ve şapelle ilgili Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Bölümünden Yüksek Mimar Sümeyye Ertürk ve Erciyes Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Öğretim Üyesi Dr. Leyla Kaderli’nin “Göreme, Saklı Kilise, Manastır Yemekhanelerinin Değerlendirilmesi” başlıklı makalesinde yolun geçeceği güzergahta bulunan manastır yemekhaneleri ayrıntılı bir şekilde incelenmiş.

Makalede, “Kapadokya bölgesinin mimari dokusunda önemli bir yere sahip olan manastırlar ve kaya oyma kiliseler, yapıldıkları dönemin sosyal, ekonomik ve dini yapısını gösteren, tarihi ve estetik değerleri ile korunmaları gereken kültürel birer varlık olarak önemli bir yere sahiptir” deniliyor.

Doğu Roma İmparatorluğu Dönemi’nde yapılan kilise ve manastırlarla birlikte Kapadokya bölgesinin Hıristiyanlar için önemli bir dini merkez olduğuna dikkat çekilen makalede, yeni yolun üzerinden geçtiği Saklı Kilisenin yanı sıra yukarı ve aşağı vadide birçok önemli dini yapının olduğuna dikkat çekiliyor.

'TAHRİBATA VE VANDALİZME AÇIK'

Makalede Göreme Açık Hava Müzesi dışında yer alan dini yapıların korunmasına yönelik basit demir kapıları dışında fazla bir koruma önlemi bulunmadığı belirtilirken, “Ayrıca yakın çevredeki işletmeler tarafından ihtiyaçlara göre cafe, depo, ahır gibi işlevlerle kullanılan mekanlar da yer almaktadır” deniliyor.

Makale, manastır yemekhanelerinin Kapadokya’daki çeşitliliği ve yapıldıkları dönemin dini yapısını yansıtan birer belge niteliğinde olma özelliklerine dikkat çekilerek korunması gerektiği dile getiriliyor. Makalenin sonuç ve öneriler kısmında bugün yol yapımı nedeniyle yok olma tehdidi altında bulunan kilise ve manastır yapılarının Orta Çağ’dan itibaren terk edilmelerinden sonra tahribata ve vandalizme açık bırakıldığına dikkat çekiliyor.

'TURİSTLER GÖRMESİN İSTİYORLAR'

Yol güzergahı ve makaledeki yapılarla ilgili haritaları karşılaştıran Kapadokya Koruma Grubu Sözcüsü Mükremin Tokmak, güzergahtaki manastır komplekslerinin yok edilmek üzere olduğunu dile getirdi.

Tokmak, “Maalesef durmuyorlar, sanırım gece el ayak çekildikten sonra gizli gizli çalışıyorlar. Turistler görmesin istiyorlar. Bugün saklı kiliseyi gezmek için gelen turistler o toprak duvarı aşıp geçemediler, onlara da dedim burada bir vandalizm yaşanıyor diye” dedi.

'KORUMA KARARLARINI UYGULAMAK ZORUNDAYIZ'

Arkeoloji ve Sanat Dergisi Editörü, Arkeolog Nezih Başgelen, benzersiz peyzaj değerleriyle ünlü Kapadokya’da yol yapımı gerekçesiyle bugüne kadar iş makineleri ile yapılanların Türkiye’deki koruma mevzuatı ve mevcut sit kararlarına ve Avrupa Peyzaj Sözleşmesi’nden kaynaklanan yükümlülüklerine aykırı olduğunu dile getirdi. Başgelen: “Bu tip uygulamalar devam ederse ülke turizmimizin bu eşsiz yöresinin benzersiz peyzaj değerlerinin bir bölümü bir daha geri gelmemecesine zarar görecektir. Bir an önce ilgili kurum ve kuruluşlar arasındaki koordinasyonu sağlayarak Kapadokya hakkında bugüne kadar alınan koruma kararlarının gereğini her açıdan titizlikle uygulamak durumundayız” dedi.