Rusya’nın 24 Şubat’ta Ukrayna’ya saldırmasının ardından ABD’nin peşine takılan Batı, peş peşe yaptırım kararları açıklarken krizin faturası ise yine halka kesildi. G7 ülkelerinin Rus petrolüne tavan fiyat getirme kararının hemen ardından Rusya'nın enerji devi Gazprom, Kuzey Akım 1’deki "teknik arıza" nedeniyle Almanya’ya gaz akışını 3 Eylül’de süresiz olarak durdurdu. Yaptırımlarla Moskova’yı ekonomi kıskacına almayı planlayan Batı’ya karşı Gazprom’un bu hamlesi Avrupa’da hükümete karşı öfkeyi artırdı. İngiltere’de faturaları ‘ödemeyeceğiz’ hareketi başlarken pek çok ülkede de halk artan enflasyon ve enerji zamlarına karşı sokakta.

Kış yaklaşırken Gazprom’un vanayı tamamen kapamasının Avrupa’ya ve Moskova’ya yansımalarının ne olacağını enerji uzmanı Mehmet Doğan değerlendirdi.

“Göz göre göre atılan bu adımların sonuçları Avrupa için hiç iyi olmayacak” diyen Doğan, “2022 yılı başında Kuzey Batı Avrupa Rusya’dan günlük 385 milyon metreküp doğal gaz alıyordu. Gelen bu gazın 160 milyon metreküplük kısmı Kuzey Akım-1 boru hattı vasıtasıyla Almanya’ya ulaşıyordu. 2022 yılı içerisinde 385 milyon metreküplük kademeli olarak azalarak 65 milyon metreküplük civarına düştü. Bu miktarın yarısı sadece Kuzey Akım borusu üzerinden iletilmekteydi. Özetle kesintiden önce de zaten 160 milyon metreküplük kapasiteli Kuzey Akım-1 hattı 30 milyon metreküplük civarında doğalgaz sevkıyatı yapıyordu. Şimdi vananın tamamen kapatılmasıyla 30 metreküp akış sağlanıyor olması arasında bir fark yok.

Avrupa’nın hâlihazırdaki ihtiyacını Rusya dışında sağlayabileceği bir kaynak yok. Yeni alternatifler için en az 2026-2027 beklenmeli. Batı’nın alternatif bulabileceğine olan inancının kaynağı nedir ben de anlayamadım. Ancak faturası oldukça ağır olacak” ifadelerini kullandı.

FİYATLAR YÜKSELECEK

Covid-19 ve savaşın ardından yüksek enflasyon gıda, enerji krizi gibi sorunlarla boğuşan Avrupa’da durumun daha da kötü olacağını kaydeden Doğan, “Gaz fiyatlarını çok yükseltecekler. Fiyat satın alınmayacak duruma gelecek. Bazı insanlar bu faturaları karşılayamayacak. Ya seyahat edecek ve daha sıcak olan Güneye gidecek ya da bazı fabrikalar kapanacak bundan da kaçış yok. Ciddi anlamda kesintiler başlayacak.

Tabii bunun bir sürü etkisi olacak. Tedarik zincirine ciddi balta vuracak. Nisanda birinci dalga bitecek gayet normal olarak yaralar sarılacak sanayi toparlanacak ama tekrar kış geldiğinde ise her şey daha da kötü olacak. 2022 başlarında gaz alan Avrupa istediği seviyelere getiremese de depolarını doldurdu ancak 2023-2024 kışına bomboş depolarla girecek. Bu kış yumruk yer sendeler ama seneye ikinci yumruk Avrupa’da ne sanayi ne konut bırakır. Arabaların yedek parçasından tut, plastik üretiminden tut her şeyi etkiyecek bir durumdan söz ediyoruz” diye konuştu.

TÜRKİYE DE ETKİLENECEK

Türkiye boyutunu da değerlendiren Doğan sözlerini şöyle noktaladı: Türkiye yaza kıyasla iki kat daha fazla doğalgaz tüketiyor. Kışın ihtiyacımız olan Sıvılaştırılmış doğalgazı Avrupa Borsa fiyatlarından almak zorunda kalacağız. Ancak Rusya’nın vanaları kapamasıyla beraber Avrupa’nın spota çok ihtiyacı var keza Japonya’nın da. Türkiye ise onlarla rekabet edebilecek durumda değil. Almanya ve Japonya “Fiyatı ne olursa alın diyor” ancak Türkiye’nin böyle bir parası yok. Olsa bile bu kadar yüksek fiyatlara doğalgaz satın almak ne kadar mantıklı onu da düşünmek lazım. Eğer gerekli finans desteğini ve sıvılaştırılırmış doğalgazı bulamazsak Türkiye de Avrupa’yla aynı sıkıntıları yaşayacak.”

BirGün